211. Nutella blues

Nutella, zonder dat is er geen leven. Althans, dat lijken veel mensen te denken. Wereldwijd.
Of Nutella ook goed is voor je gezondheid is daarbij geen onderwerp. Toch ontstond er laatst opschudding toen de samenstelling van deze roemruchte hazelnootpasta in Duitsland veranderd bleek. Zo was in stilte het suikergehalte verhoogd, van 55,9 procent naar 56,3 procent.
Daarbij zat het schokkende niet zozeer in die 0,4 procent extra, maar in het feit dat je hierdoor opeens met je neus op de Nutella-werkelijkheid werd gedrukt zoals die al bestond. Het lichtbruine spul bestaat voor meer dan de helft uit suiker! Al is de receptuur niet in alle landen gelijk omdat smaken verschillen, één ding is zeker: spartaans is Nutella nergens.

Nutella.L
Nutella (hoofdbestanddeel)

Er is nog iets anders zeker: de familie Ferrero, die Nutella maakt, is met afstand de rijkste van Italië. Volgens het tijdschrift Forbes zijn de Ferrero's ruim drie keer zo rijk als de familie Berlusconi, die het in Italië qua rijkdom moet doen met plaats 5.
Ferrero is niet alleen rijk, Ferrero is in Italië bijkans heilig. De reclameslogan 'Che vita sarebbe senza Nutella?' / 'Wat voor wereld zou het zijn zonder Nutella?' had elke Italiaan zelf kunnen bedenken. Plus het antwoord: dieptreurig. Dat zo'n wereld voor zovelen eigenlijk ondenkbaar is mag verbluffend heten, daar Nutella als zodanig pas sinds 1964 bestaat.
Het bedrijf voert in het kielzog van Nutella bovendien nog een enorm scala aan andere producten, waarvan er een heel stel mondiaal succes heeft. Daaronder Ferrero Rocher, Mon Chéri, Pocket Coffee en een hele batterij producten onder de vlag Kinder.

Nutella is ontstaan in de Italiaanse regio Piemonte en niet toevallig daar. De basis ervan is gianduia, een lokaal uit nood geboren mengsel van cacao en hazelnoot. Napoleons blokkade van Engeland had cacao schaars gemaakt en hazelnoten waren er in Piemonte in overvloed. Voilà.
Toen er zich na WOII opnieuw een cacaoschaarste voordeed, zag deze pasta, toen nog onder een andere naam, het licht in het Piëmontese plaatsje Alba. Ook nu is Alba nog steeds de kern van de productie van Ferrero. Het bedrijf zorgt er uitstekend voor het personeel en na het overlijden van 'koning' Michele Ferrero in 2015 trof ik Alba dan ook in diepe rouw.
Toch is Ferrero niet heilig voor iedereen. Inmiddels betrekt het bedrijf de meeste hazelnoten uit Turkije, waar op ruime schaal sprake is van kinderarbeid. Bovendien is een groot deel van de ruim 30% vet in Nutella afkomstig van palmolie, iets dat de wenkbrauwen van milieubeschermers diep doet fronsen.

Bij de minpunten tot hier kan je kanttekeningen plaatsen. Zo zit bij alles het gif 'm in de dosis en dat geldt dus ook voor Nutella. Van een strak gesmeerde boterham met dat suikerspul ga je niet overlijden (al zullen die boterhammen in de praktijk zeldzaam zijn). Bovendien mag Nutella dan voor ruim de helft uit suiker bestaan, de schep suiker in je koffie bestaat voor 100% uit suiker.
Daarnaast onderschrijft Ferrero inmiddels protocollen tegen kinderarbeid en vóór de verantwoorde productie van palmolie. Wat daar in werkelijkheid van terecht komt is een tweede, maar toch.

Bedenkelijker zijn twee andere dingen.
Bij toeval stuitte ik op een zaak waarbij Ferrero zijn lobbykracht in Brussel gebruikte om druk uit te oefenen op de Zweedse instantie die toezicht houdt op de veiligheid van speelgoed. Die instantie overwoog een verbod van het Ferrero-product Kinder Surprise, een choco-ei met daarin een stukje speelgoed. Daarbij bestaat het gevaar dat kinderen in hun consumptiedrift terminaal worden verrast. Wereldwijd stikten tot dusver al diverse kinderen in hun Surprise, waarvan de import in de VS dan ook verboden is.

Verreweg mijn grootste bedenking tegen Ferrero geldt echter de onophoudelijke stroom aan reclames die ik het in een reeks van jaren heb zien uitstorten over Italië. Daarbij werd met name aan de Kinderproducten niet zelden de suggestie verbonden dat ze ook goed voor je (kind) zouden zijn. Te bewijzen valt het niet, maar naar mijn gevoel zit in de sterk uitgedijde tailles in Italië een groot percentage Nutella & Co.
Zeker, in de winkel is iedere consument verantwoordelijk voor zijn eigen keuze, maar ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de berg aan euro's die de familie Ferrero bezit een fikse deuk heeft geslagen in de volksgezondheid.

*

Volgens Forbes bedraagt in 2017 het vermogen van de familie Ferrero 25,2 miljard dollar.
(Familie Berlusconi: 7)

'De koning is dood, leve de koning' geldt ook bij Ferrero. De huidige heet Giovanni.

In de geschiedenis van de complexe bedrijfsstructuur van Ferrero ontbreekt het niet aan 'haute finance'. Zo was bij de oprichting van de houdstermaatschappij Ferrero International ca. 80% in handen van de in Nederland gevestigde Bridport Investment B.V.

*


krabbel