LAMBRUSCO NIEUWE STIJL
Het is zoet en het bubbelt. Lang durfde een beschaafd mens niet te worden gezien in de buurt van Lambrusco. Tijd voor een comeback. Maar dan anders.
Lambrusco, Lombroso: je hebt van die Italiaanse namen die je makkelijk door de war haalt. Bovendien heeft dit tweetal iets gemeen. Lange tijd waren ze allebei voor velen taboe, maar inmiddels minder. Sterker, vooral de eerste van de twee lijkt bezig met een comeback.
Lombroso was de Italiaanse criminoloog die beweerde dat je 'nu eenmaal' als boef geboren wordt en dat dat zelfs aan je buitenkant valt af te zien. Lambrusco is de wijn die decennialang werd weggezet als een drankje dat 'nu eenmaal' voor beschaafde mensen niet te drinken is. Bovendien vonden ze dat je het die wijn al vanuit de verte aan kon zien: rood, met bubbels. Eén slokje bevestigde het vooroordeel. Een goedkoop, zoetig drankje. Gruwelijk.
Tijd om te biechten. Ik was zelf zo'n 'neusoptrekker'. Maar gelukkig is er in Italië altijd il perdono, vergeving. Sinds kort ben ik een bekeerling. Na een expeditie naar het productiegebied van die eerder vermaledijde bubbelwijn weet ik: Lambrusco kan je drinken. Heel goed zelfs.
Bubbels in aanbouw
Ruwweg wordt in de productiezone onderscheid gemaakt tussen het gebied rond Modena en dat bij Reggio, beide in de streek Emilia. De wijnen aan de Modena-kant worden gezien als iets verfijnder, die bij Reggio zijn steviger en iets donkerder van kleur.
De belangrijkste Lambrusco's met beschermde oorsprongsbenaming (DOC) zijn de Sorbara, uit de zone iets ten noorden van Modena, de Grasparossa di Castelvetro, iets ten zuiden daarvan en de Reggiano, bij Reggio Emilia. Sorbara en grasparossa zijn tevens de namen van de druiven(onder)soorten die in die wijnen grotendeels de dienst uitmaken. Bij de Reggiano is men vrijer in de keuze.
Het meest subtiel en evenwichtig is de Sorbara. De Grasparossa hangt wat over in de richting van de tannine, de wijnen uit Reggio naar het zuur. Maar die verschillen kunnen minder scherp uitvallen door het deels versnijden met 'elkaars' soorten. Daaronder zijn ook de ancelotta en de salamino. Deze laatste dankt zijn naam aan een vermeende gelijkenis van de druiventros met een salami. En aangezien je voor die gedachte heel veel Lambrusco gedronken moet hebben, komt daarmee meteen één van de grote voordelen ervan in de schijnwerpers te staan: Lambrusco is een wijn met weinig alcohol. Dat heeft letterlijk en figuurlijk iets verfrissends in een wijnwereld die, deels door de opwarming van de aarde, steeds vaker gekenmerkt wordt door alcoholisch (te) zwaar geschut.
Het is rood en het ronkt. Ook Ferrari's komen uit Lambruscoland.
Vrijwel iedereen in de regio waar Lambrusco wordt gemaakt drinkt de eigen wijn in de secco-variant. Droog. Sterker: een grote producent wil bij ons bezoek de zoete, de zogeheten amabile-variant van zijn wijn niet eens proeven. Al verrast zelfs die ons door zijn elegantie, il presidente kijkt vol walging bij alleen al het idee. De oceanen zoete Lambrusco worden gedronken door mensen 'van buiten', Amerikanen voorop. Fijn voor de omzet, maar verder niet.
Lambrusco heeft in de lekkerbekkenstreek Emilia namelijk een duidelijk complementaire functie. Het past prima bij de lokale keuken, waarvan de rijkdom vraagt om iets bubbelends droogs met een voldoende hoge zuurgraad om te komen tot een digestione ideale.
Wijnman Giulio Spallanzani straalt van oor tot oor terwijl hij vertelt van het varkenspootje dat hij net gegeten heeft, waarin 'zelfs niet het kleinste stukje mager vlees te ontdekken viel'. Giulio is zelf iemand van de jonge generatie, die in plaats van wijn ook andere dranken drinkt. Zo weet hij dat Lambrusco ideaal is als 'instapwijn' voor degenen die nog niet vertrouwd zijn met vergist druivensap. De kloof met cola en bier is klein.
Daarbij bekent hij dat Lambrusco secco soms stiekem toch een tikje zoet wordt gemaakt. Ook vrouwen durven in zijn streek niet met een amabile te worden gezien, maar vinden het niet erg als de droge niet helemáál droog blijkt. Een ramp hoeft dat niet te zijn. Een stevige zuurgraad gaat met wat goed zoet prima door een deur. In Lambrusco-land bestaat er tussen zoet en droog trouwens nog de officiële tussenvorm semi secco.
Al met al heeft Lambrusco dus heel wat troeven in handen voor een wijn in deze tijd: makkelijk te drinken, goed voor de spijsvertering, laag in alcohol. En... niet duur. Bovendien zijn steeds meer producenten kwaliteitsbewust. Zeker, het zoete spul om van te rillen bestaat nog. Maar de diehard liefhebbers daarvan zijn in toenemende mate druk met het rechthouden van de rollator.
Tijd voor Lambrusco 'Nieuwe Stijl'.
Laag in alcohol, oké. Maar wat 'Het Kind' ermee te maken heeft?
– Drink 'm koel, niet koud
– Er bestaat ook Lambrusco in rosé-variant
– En zelfs Lambrusco zonder bubbels
*
© Joost Overhoff